Dobór lamp UV
Porady dotyczące doboru najlepszego modelu lampy UV do potrzebNasze porady
Lampy bakteriobójcze to jeden z najbardziej uznanych sposobów na ochronę przed mikroorganizmami mogącymi występować w wodzie. Jeśli zdecydowałeś się na zastosowanie tej metody dezynfekcji, dobra Twoja – woda przepływająca w instalacji na pewno będzie bezpieczna. Tylko jak zabrać się za dobór lampy UV? Na co należy zwrócić szczególną uwagę?
Rodzaje lamp UV
Aby lepiej zrozumieć, co jest najważniejsze przy doborze właściwej lampy bakteriobójczej do danego zastosowania, należy zacząć od zapoznania się z ogólną specyfiką tych urządzeń, rodzajami, z jakimi możemy mieć do czynienia oraz ich cechami charakterystycznymi.
Typ lampy UV jest tak naprawdę w dużej mierze uzależniony od zastosowanego promiennika. Obecnie stosuje się dwa typy żarników UV: niskociśnieniowe oraz średniociśnieniowe. Promienniki wysokociśnieniowe nie są raczej wykorzystywane do sterylizacji wody.
Główną różnicą między promiennikami jest zakres oraz charakter promieni UV, które wytwarzają. Poniżej szczegółowe informacje o cechach charakterystycznych.
Promienniki niskociśnieniowe są w stanie emitować praktycznie tylko i wyłącznie promieniowanie UV-C, czyli ten typ, który jest uznawany za najbardziej bakteriobójczy. Niemal 100% emitowanego promieniowania jest w paśmie 254 nm, czyli długości najbardziej rekomendowanej, jeśli chcemy pozbyć się mikroorganizmów z wody.
Temperatura, jaką osiągają żarniki niskociśnieniowe przy pełnej wydajności to w większości przypadków około 65°C. Osłona żarnika przy tym trybie działania nie powinna nagrzewać się do więcej niż 40°C – dzięki temu istnieje mniejsze ryzyko odkładania się kamienia kotłowego na osłonce.
Po ponownym włączeniu urządzenia jest ono gotowe do pracy po zaledwie kilku sekundach, jednak na jej maksymalne rozgrzanie należy poczekać kilka minut.
Promienniki średnociśnieniowe emitują promieniowanie w całym zakresie UV, w tym także UV-C.
Żarniki średniociśnieniowe w trakcie swojej pracy osiągają temperaturę około 700-900°C. Osłona żarnika również ulega bardzo silnemu nagrzaniu. Tak wysoka temperatura i kiepska jakość wody mogą skutkować odkładaniem się na osłonie dużej warstwy kamiennego osadu w bardzo krótkim czasie. Osad ma ogromny wpływ na spadek skuteczności dezynfekcji.
Jeśli więc decydujemy się na ten rodzaj promiennika musimy brać pod uwagę, że konieczny będzie zakup urządzenia z dodatkowym systemem czyszczenia rury osłonowej. Bez tego praktycznie cały czas trzeba byłoby zdejmować osłonę i czyścić ją ręcznie – to się wiąże z bezustannym przerywaniem pracy lampy.
Na ponowne uruchomienie promiennika średniociśnieniowego będziemy musieli poczekać od 5 do 15 minut.
Klasa promiennika – który wybrać?
Warto zwracać uwagę na klasę promiennika obecnego w lampie UV. Amerykańska Narodowa Fundacja Nauki (NSF) wprowadziła podział promienników ze względu na skuteczność dezynfekcji wody. Sprecyzowane wymagania można znaleźć w opisie standardów NSF/NASI 55.
Żarniki UV mogą zostać sklasyfikowane do klasy A lub do klasy B.
Systemy klasy A służą do dezynfekcji wody skażonej biologicznie, jednak wizualnie czystej. Do tej grupy nie klasyfikują się urządzenia do wytwarzania wody pitnej z wody pochodzącej ze ścieków.
Urządzenia zakwalifikowane do tej grupy muszą emitować dawkę promieniowania UV 40 000µWs/cm2 przy najwyższym możliwym przepływie wody. Podczas dezynfekcji z wody winny być usuwane: wirusy, bakterie, oocysty pierwotniaków z grupy Cryptosporidium, cysty pasożytów z grupy Giardia.
W standardzie wyposażenia tych urządzeń powinien znajdować się czujnik promieni UV, a także sygnał ostrzegawczy w wypadku awarii (dźwiękowy lub świetlny). W przypadku braku odpowiednich sygnalizatorów powinien być obecny system zamykający dopływ wody w przypadku zmniejszonej skuteczności dezynfekcji lub ewentualnie panel wyświetlający takie informacje.
Systemy zakwalifikowane do klasy B, a także inne urządzenia niespełniające standardów grupy A, nie powinny być użytkowane jako systemy dezynfekcji wody skażonej pod kątem mikrobiologicznym. Głównym zadaniem urządzeń z grupy B jest ograniczenie naturalnie występujących niepatogennych lecz niepożądanych mikroorganizmów. Są to systemy obsługujące niewielkie dawki promieniowania ultrafioletowego.
Urządzenia przypisane jako klasa B powinny emitować promieniowanie UV 16 000µWs/cm2 przy najwyższym możliwym przepływie wody. Systemy tej klasy powinny także posiadać funkcje, które pozwalają na uzupełniające oczyszczanie wody pod kątem bakteriologicznym.
Co jest potrzebne, by dobrać lampę UV?
Dobór lampy UV wcale nie jest prostym zadaniem, dlatego warto je powierzyć specjaliście. Z naszej strony jednak również potrzebna jest pewna wiedza. Bez niej nawet najlepszy ekspert nie będzie mógł dokonać właściwego wyboru.
Miejsce wykorzystania lampy UV
Warto powiedzieć o tym, w jakim konkretnie miejscu będzie stosowana przyszła lampa bakteriobójcza oraz do jakich celów będzie wykorzystywana woda dezynfekowana za jej pośrednictwem.
Inne modele sprawdzą się w przypadku gospodarstw domowych, a zupełnie inne w wybranych sektorach przemysłowych.
Warto pamiętać, że lampę UV możemy zamontować w celu pozbycia się z wody określonej grupy mikroorganizmów lub w celu zabezpieczenia wody przed przedostawaniem się do niej zanieczyszczeń mikrobiologicznych.
Przepływ
Najważniejszą daną jest przepływ wody. Ma on bezpośredni wpływ na czas naświetlania wody przez promienie ultrafioletowe. Ekspozycja ma wpływ na dobór dawki promieniowania. Jeśli ta dana zostanie wybrana w nieodpowiedni sposób, może dojść do znacznego spadku skuteczności dezynfekcji.
W większości instalacji można zaobserwować, że przepływ nie jest regularny. My powinniśmy brać pod uwagę maksymalny przepływ w ciągu doby.
Warto zastanowić się, ile osób na co dzień będzie pobierało dezynfekowaną wodę oraz ile będzie miejsc poboru wody (pralki, zmywarki, wylewki, etc)
Najczęściej spotykane modele mają przepływ 1-21,6 m3/godzinę. Lampy UV o mniejszym przepływie są zazwyczaj stosowane do dezynfekcji wody pitnej przy systemach odwróconej osmozy.
Eksperci rekomendują dobór lamp UV o przepływie nieco wyższym od spodziewanego. Dzięki temu będzie istniała całkowita pewność, że proces dezynfekcji odbywa się zgodnie z planem.
Klarowność wody
Klarowność to indywidualna cecha każdej wody, jednak warto brać ją pod uwagę, ponieważ ta może mieć wpływ na skuteczność promieniowania UV.
Zwróć uwagę na jakość wykonania
Na jaki promiennik się decydujesz?
Do wyboru masz promienniki niskociśnieniowe oraz średniociśnieniowe. Przedstawione wyżej informacje obrazują cechy charakterystyczne obu propozycji. W tym zestawieniu znaczną przewagę zyskują żarniki niskociśnieniowe.
Zwróć uwagę na certyfikaty
Bardzo ważne, abyś pamiętał o certyfikatach. Nie chodzi tu tylko o to, by urządzenie posiadało certyfikat NSF klasy A. Jest jeszcze kilka istotnych instytucji, których opinia może okazać się istotna przy wyborze modelu.
Pamiętaj o badaniu wody
Badanie wody jest bardzo istotne nie tylko ze względu na rozpoznanie mikroorganizmów obecnych w wodzie, ale także przekonanie się o jej właściwościach fizykochemicznych.
Czasami jakość wody jest na tyle zła, że warto zastosować wcześniejszą filtrację opartą o filtry mechaniczne. W wielu przypadkach potrzebne jest odżelazianie wody lub zmiękczanie.
Materiały wykorzystane do produkcji
Warto dowiedzieć się z jakich materiałów została wykonana lampa bakteriobójcza. Najlepiej, aby obudowa została wykonana ze stali nierdzewnej. Jeśli materiał będzie inny, może dochodzić do korozji elementów elektronicznych.
Najlepiej, kiedy wszystkie łączenia są spawane plazmowo za pomocą argonu. Dzięki temu istnieje większa pewność, że nie zastosowano szkodliwych chemikaliów.
Funkcje dodatkowe
Dodatkowe funkcje potrafią bardzo ułatwić eksploatację. Warto inwestować w urządzenia, które posiadają mechanizm czyszczący osłonę kwarcową oraz mechanizmy zabezpieczające w trakcie awarii lub nieprawidłowej pracy.
Na rynku można też dostać lampy UV wyposażone w licznik czasu pracy lub przypomnienie o potrzebie wymiany żarnika na nowy.
Moc urządzenia i dawka promieni
Te dwie informacje są szczególnie istotne, dlatego należy na nie zwracać największą uwagę. Dane można zazwyczaj odnaleźć w karcie specyfikacji technicznej. Dawka promieni UV przy spodziewanym przepływie nie powinna być mniejsza niż 300 J/m2.