Systemy uzdatniania wody do picia
Perfekcyjnie czysta woda pitna dzięki systemom uzdatnianiaSposoby uzdatniania
Woda pitna niewątpliwe stanowi jeden z najważniejszych rodzajów wody dla człowieka. Jej działanie na organizm jest nieocenione w przypadku prawidłowego funkcjonowania. Nie każda woda jednak nadaje się do spożycia z powodu swoich właściwości. Woda pitna powinna spełniać szereg norm zanim zostanie podana człowiekowi. Nierzadko niezbędnym procesem okazuje się uzdatnianie.
Jaka powinna być woda pitna?
W sieci możemy znaleźć szereg definicji odnoszących się do jakości wody pitnej. Po ich przeczytaniu jesteśmy w stanie wyodrębnić kilka cech, które się powtarzają. Przede wszystkim mianem wody pitnej określa się wodę przeznaczoną nie tylko do celów konsumpcyjnych, ale także wykorzystywaną do produkcji żywności i napojów.
Woda pitna powinna spełniać wszelkie restrykcyjne obowiązujące normy sanitarne. Powinna być z nimi zgodna pod względem właściwości chemicznych, fizycznych, organoleptycznych oraz bakteriologicznych.
Wodą pitną może być zarówno woda powierzchniowa, jak i podziemna. Cechy wody przeznaczonej do spożycia może posiadać woda w stanie surowym, jak też mogą być to cechy nabyte po procesie uzdatniania.
Jakie zanieczyszczenia mogą znajdować się w wodzie pitnej?
W wodzie mogą pojawić się zanieczyszczenia mikrobiologiczne, jak też chemiczne. Oba rodzaje sprawiają, że woda staje się niezdatna do spożycia, bądź może powodować problemy na tle zdrowotnym.
Zanieczyszczenia mikrobiologiczne wody są w szczególności uznawane za niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Ten rodzaj zanieczyszczenia wynika z obecności w wodzie drobnoustrojów patogennych takich jak: bakterie, wirusy, glony, grzyby, pierwotniaki, toksyny.
Chorobotwórcze organizmy mogą pochodzić z odchodów. Ich obecność w wodzie wynika najczęściej ze złego zabezpieczenia ujęcia.
Do bakterii, które są dość często wykrywane w wodzie przeznaczonej do spożycia można zaliczyć: bakterie E coli, paciorkowce kałowe, bakterie z grupy coli, bakterie Clostridium perfringens.
Woda praktycznie nigdy nie jest czystym H2O. Zazwyczaj zawiera w sobie o wiele więcej składników zarówno tych dobroczynnych (np.: minerały), jak i tych niekoniecznie dobrych dla organizmu. W całej gamie substancji można wymienić: oleje, smary, benzynę, detergenty, chemiczne środki ochrony roślin, nawozy sztuczne, sole metali ciężkich, silne kwasy, fenole, zasady, a to i tak tylko część.
Oto kilka przykładów substancji, które obecne w wodzie w zbyt dużych stężeniach mogą wywoływać zmiany w organizmie człowieka.
- AZOTANY – pogorszenie właściwości organoleptycznych wody, mają działanie kancerogenne, mogą wywoływać sinicę oraz problemy związane z krążeniem krwi. Ich obecność może świadczyć o zanieczyszczeniu ściekami.
- FLUORKI – ich przekroczenie może powodować pojawianie się plam na uzębieniu
- GLIN – ma wpływ na układ nerwowy. Spożywanie go w zbyt dużych stężeniach powoduje zmiany neurologiczne
- SIARCZANY – spożywanie wody bogatej w siarczany może nieść ze sobą działanie przeczyszczające
- SIARKOWODÓR – jest toksyczny nawet w niewielkich ilościach
- METALE CIĘŻKIE – metale ciężkie takie jak ołów, arsen, chrom i kadm mają działanie nowotworowe. Nikiel jest toksyczny, a na tą substancję powinny zwłaszcza uważać kobiety w ciąży. Z kolei rtęć ma tendencję do kumulowania się w organizmie – jest trująca.
- UBOCZNE PRODUKTY DEZYNFEKCJI – pojawiają się po dezynfekcji wody metodą chlorowania. Odpowiadają za zmianę zapachu wody, mogą wykazywać działanie rakotwórcze.
Skąd się biorą zanieczyszczenia wody?
Zalewanie ujęć wody
Studzienki oraz studnie głębinowe mogą ulegać sezonowemu zalaniu wodami gruntowymi. Duże opady sprawiają, że podnosi się poziom wody w rzekach i poziom wód gruntowych. Do tego stany powodziowe lub wiosenne roztopy mogą doprowadzać do skażenia wody z własnego ujęcia pod względem mikrobiologicznym lub/i fizykochemicznym.
Wysypiska śmieci w pobliżu ujęć wody
Niewątpliwy problem stanowią źle usytuowane miejsca służące przechowywaniu oraz segregacji odpadów komunalnych oraz odpadów niebezpiecznych. Szczególne niebezpieczeństwo stanowią dzikie wysypiska, które nie są przez nikogo kontrolowane. Złe umiejscowienie wysypisk może mieć niebagatelny wpływ na jakość wody znajdującej się na danym terenie.
Brak stref ochronnych ujęć wody
To problem, który w szczególności dotyczy gospodarstw wiejskich. Rolnicy nadal niechętnie wyznaczają strefy ochronne ujęcia wody, przez co zdarza się, że miejsca przeznaczone do chowu zwierząt lub pola uprawne znajdują się zbyt blisko studni.
Na znaczne pogorszenie jakości wody z własnego ujęcia ma również wpływ nieodpowiednie składowanie obornika lub niewłaściwie stosowane nawozy sztuczne do uprawy i ochrony roślin. Na przykład bardzo dużo mówi się o tym, że wysokie stężenie groźnych azotanów jest bezpośrednim skutkiem nadmiernego stosowania nawozów sztucznych.
Problemy ze ściekami i kanalizacją
Winę za zły stan wody pitnej może ponosić brak odpowiednich regulacji gospodarki ścieków na obszarach, w których są zlokalizowane ujęcia zbiorowego zaopatrzenia w wodę pitną.
Do tego nadal spotkamy się z terenami, gdzie nie ma kanalizacji publicznej, a stan zbiorników na nieczystości jest fatalny. Zdarza się, że mieszkańcy danego gospodarstwa wcale nie chcą podłączyć się do kanalizacji publicznej.
Do zanieczyszczeń ujęć wody nadal przyczyniają się też praktyki mieszkańców wsi związane z wylewaniem nieczystości na pola, do rowów lub lasów.
Zanieczyszczenia wody pitnej a nasze zdrowie
Dla człowieka szczególne niebezpieczeństwo stanowią zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Bakterie, które przedostają się do organizmu podczas spożywania skażonej wody, mogą powodować choroby układu pokarmowego lub choroby zakaźne.
Na zakażenie mikroorganizmami znajdującymi się w wodzie szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze, osoby chore lub po ciężkiej chorobie, osoby będące w trakcie chemioterapii lub innego rodzaju leczenia osłabiającego organizm., osoby żyjące w niewłaściwych warunkach sanitarnych.
Zanieczyszczenia mikrobiologiczne wód powinny być traktowane priorytetowo, a usunięcie ich z wody przeznaczonej do spożycia podejmowane natychmiast po wykryciu zagrożenia. Mikroorganizmy są szczególnie szkodliwe dla zdrowia i mogą szkodzić natychmiast.
W przypadku zanieczyszczeń chemicznych wody sytuacja wygląda nieco inaczej. Problemy zdrowotne, które mogą wywoływać związki chemiczne zawarte w wodzie powstają z czasem. Bezpośrednią przyczyną dolegliwości jest długotrwałe spożywanie wody bogatej w niebezpieczne substancje chemiczne.
Należy zwalczać zanieczyszczenia chemiczne wody, zwłaszcza tak niebezpieczne jak substancje wykazujące działanie toksyczne na organizm (metale ciężkie) oraz substancje rakotwórcze. Jeśli jednak badania wykażą występowanie bakterii, powinny być one likwidowane z ujęcia wody pitnej w pierwszej kolejności.
Woda butelkowana to tylko jedna z alternatyw
Wiele osób w obawie przed złą jakością wody z własnego ujęcia, decyduje się na zakup wody butelkowanej. Ta ma być wykorzystywana do szeroko rozumianych celów spożywczych w gospodarstwie domowym. Użytkownicy wody butelkowanej uważają, że jest w pełni bezpieczna dla zdrowia. Czy to jednak właściwa droga do zapewnienia wody pitnej dla całej rodziny?
Po pierwsze wiąże się to z niemałymi kosztami. Po drugie często decydujemy się na zakup wody źródlanej, a ona niejednokrotnie ma podobny lub gorszy skład od wody płynącej z kranu. Często przedsiębiorstwa do oczyszczania wody butelkowanej wykorzystują systemy odwróconej osmozy, a przecież taką filtrację możemy mieć u siebie. Po trzecie, jeśli nie będziemy odpowiednio przechowywać otwartej butelki, wewnątrz ponownie mogą zacząć gromadzić się mikroorganizmy.
Warto pamiętać, ze woda butelkowana nie jest jedyną dostępną metodą pozyskiwania wody pitnej. Zawsze możemy postawić na uzdatnianie wody we własnym zakresie. Dzięki temu możemy pozyskać wodę zdrową, bezpieczną, ale przede wszystkim świeżą i dostępną w każdych ilościach.
Jest kilka możliwości na pozyskanie idealnej wody spożywczej:
Filtry węglowe
Filtry z węglem aktywnym są niezwykle popularne. Głównie wykorzystuje się je do poprawy smaku, zapachu oraz barwy wody. Węgiel aktywny jest bardzo doceniany ze względu na swoje właściwości sorpcyjne. Doskonale radzi sobie z redukcją chloru oraz jego pochodnych, a także pestycydów i związków organicznych.
Wszystkie inne związki są zatrzymywane przez węgiel aktywny w minimalnym stopniu. Węgiel aktywny ma jeszcze jedną wadę – na takim złożu mogą rozwijać się bakterie i prowadzić do ponownego zanieczyszczania wody. Właśnie z tego powodu tak ważna jest wymiana niewielkich wkładów po upływie 6 miesięcy.
Systemy membranowe
Systemy membranowe zdecydowanie stanowią jeden z najpopularniejszych sposobów uzdatniania wody pitnej. Do takich urządzeń można zaliczyć: ultrafiltrację, nanofiltrację czy systemy odwróconej osmozy. Te ostatnie są kupowane najczęściej.
Od rodzaju zastosowanej membrany uzależniony jest stopień dokładności filtracji wody. Oprócz membrany w systemach znajdują się zazwyczaj wkłady mechaniczne oraz węglowe, co pozwala na kompleksowe oczyszczanie wody pitnej pod każdym względem.
Systemy odwróconej osmozy dodatkowo mogą być rozszerzane o inne wkłady filtracyjne: mineralizujące, rewitalizujące, bioceramiczne lub o lampę UV.
Filtrowana woda jest dostępna praktycznie przez cały czas. Zawsze jest świeża i dostępna w każdych ilościach. Urządzenia tego typu montuje się zazwyczaj w kuchni pod zlewozmywakiem.
Lampa UV
Lampy bakteriobójcze często znajdują swoje zastosowanie w gospodarstwach domowych, zwłaszcza tych korzystających z wody z własnego ujęcia. Są wykorzystywane do dezynfekcji, jeśli już doszło do skażenia, jednak często są zakładane również jako zabezpieczenie przed powstaniem skażenia.
Mogą być zakładane na instalację w całym domu. Istnieją też modele, których zadaniem jest dodatkowa dezynfekcja wyłącznie wody pitnej – działają przy systemach odwróconej osmozy.
Stacje uzdatniania wody na cały dom
Stacje uzdatniania wody na cały dom to doskonały pomysł na filtrację wody, jeśli dane zanieczyszczenia nie tylko powodują zmianę właściwości organoleptycznych wody, ale też mają negatywny wpływ na domowe instalacje czy armaturę.
Wśród najczęściej montowanych urządzeń filtracyjnych na cały dom można wymienić: zmiękczacze wody, odżelaziacze i odmanganiacze wody, stacje wielofunkcyjne oraz urządzenia do usuwania azotanów.
Filtracja mechaniczna
Filtracja mechaniczna jest jednym z najbardziej podstawowych sposobów na uzdatnianie wody. Podczas tego procesu z wody usuwane są cząstki mechaniczne. Od mikronażu wkładu zależy jak duże cząstki będą usuwane.
Do filtracji wody pitnej najczęściej stosuje się gradację filtrów mechanicznych (najpierw te o większej ilości mikronów, potem te o mniejszej) lub łączy się filtry mechaniczne z filtrami węglowymi.